شکستگی لگن یکی از آسیب های شایع، به ویژه در سالمندان است که می‌تواند به دلیل سقوط، تصادفات یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند پوکی استخوان رخ دهد. این آسیب نه تنها دردناک است، بلکه می‌تواند محدودیت‌های جدی در تحرک و فعالیت‌های روزمره ایجاد کند. فیزیوتراپی یکی از مهم‌ترین روش‌های درمانی برای بهبود عملکرد و بازگشت به زندگی فعال پس از شکستگی لگن است. در این مقاله از سایت فیزیوتراپی آرکا اطلاعات جامعی درباره اهمیت فیزیوتراپی شکستگی لگن در اختیار شما قرار می دهیم، همراه ما باشید.
شکستگی لگن چیست؟
شکستگی لگن (Pelvic Fracture) به شکستگی یا ترک‌خوردگی در استخوان‌های ناحیه لگن گفته می‌شود. لگن از چند استخوان تشکیل شده است که با هم یک حلقه استخوانی را می‌سازند؛ این استخوان‌ها شامل موارد زیر می باشد:
- استخوان ایلیوم (استخوان خاصره)
- ایسکیوم (استخوان نشیمنگاهی)
- پوبیس (استخوان شرمگاهی)
- بخشی از استخوان خاجی (ساکروم)
دلایل شکستگی لگن:
- تصادف شدید با خودرو یا موتور (شایع‌ترین علت در بزرگسالان)
- افتادن از ارتفاع
- پوکی استخوان (در سالمندان باعث شکستگی حتی با افتادن ساده می‌شود)
- ضربه مستقیم شدید
علائم شکستگی لگن:
- درد شدید در ناحیه لگن، باسن، کمر یا کشاله ران
- ناتوانی در ایستادن یا راه رفتن
- کبودی و تورم در ناحیه لگن
- احساس ناپایداری در پاها
- گاهی خونریزی از مجاری ادراری یا مقعد (در شکستگی‌های شدید)
انواع شکستگی لگن:
- پایدار (Stable): تنها یک ترک‌خوردگی یا شکستگی کوچک، بدون جابه‌جایی استخوان‌ها
- ناپایدار (Unstable): شکستگی در چند نقطه از لگن، معمولاً همراه با جابه‌جایی استخوان‌ها
تشخیص شکستگی لگن
تشخیص شکستگی لگن معمولاً با ترکیبی از معاینه بالینی، بررسی سابقه بیمار و تصویربرداری‌های پزشکی انجام می‌شود. پزشک ابتدا با ارزیابی علائم ظاهری مانند درد موضعی در ناحیه لگن، تورم، کبودی، و محدودیت حرکتی، به بررسی اولیه بیمار می‌پردازد. همچنین در صورت وجود سابقه سقوط، تصادف یا بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان، احتمال شکستگی افزایش می‌یابد.
در مرحله بعد، تصویربرداری‌های پزشکی برای تأیید و تعیین شدت آسیب به کار می‌روند:
- رادیوگرافی ساده (X-ray): نخستین و متداول‌ترین روش تصویربرداری جهت شناسایی محل و نوع شکستگی.
- سی‌تی اسکن (CT Scan): در صورت پیچیدگی شکستگی یا عدم وضوح در عکس ساده، برای مشاهده دقیق‌تر ساختارهای استخوانی استفاده می‌شود.
- ام‌آر‌آی (MRI): در مواردی که نیاز به بررسی آسیب‌های بافت نرم یا ترک‌های ظریف وجود دارد، MRI به‌عنوان روش تکمیلی به‌کار می‌رود.
- در برخی شرایط، بسته به شدت آسیب، آزمایش‌های تکمیلی نیز انجام می‌شود، از جمله:
- آزمایش خون برای ارزیابی خونریزی داخلی یا علائم کم‌خونی
- سونوگرافی لگن و شکم جهت بررسی آسیب به ارگان‌های داخلی مانند مثانه یا روده
- بررسی مجاری ادراری در صورت وجود علائم ادراری یا خون در ادرار
تشخیص دقیق و به‌موقع شکستگی لگن نقش مهمی در جلوگیری از عوارض احتمالی و انتخاب روش درمان مناسب دارد.
فیزیوتراپی شکستگی لگن
فیزیوتراپی پس از شکستگی لگن نقش بسیار مهمی در تسریع روند بهبودی، کاهش درد و بازگرداندن قدرت و تعادل به فرد ایفا می‌کند. اهداف اصلی فیزیوتراپی در این موارد عبارتند از:
- کاهش درد: با استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند گرما درمانی، سرما درمانی و ماساژ، درد ناشی از شکستگی کاهش می‌یابد.
- افزایش دامنه حرکتی مفاصل: فیزیوتراپیست با انجام تمرینات کششی، دامنه حرکتی مفاصل اطراف لگن را بهبود می‌بخشد.
- تقویت عضلات: تمرینات تقویتی به تقویت عضلات اطراف لگن و اندام تحتانی کمک می‌کند تا فرد بتواند وزن خود را تحمل کرده و به راحتی راه برود.
- بهبود تعادل و هماهنگی: تمرینات تعادلی به بهبود تعادل و هماهنگی فرد کمک می‌کند تا از خطر افتادن مجدد جلوگیری شود.
- آموزش راه رفتن صحیح: فیزیوتراپیست به فرد آموزش می‌دهد که چگونه با استفاده از وسایل کمکی مانند عصا یا واکر به طور صحیح راه برود.
- بازگشت به فعالیت‌های روزمره: هدف نهایی فیزیوتراپی، کمک به فرد برای بازگشت به فعالیت‌های روزمره و استقلال است.
مراحل فیزیوتراپی شکستگی لگن
فیزیوتراپی شکستگی لگن معمولاً شامل مراحل زیر است:
- ارزیابی اولیه: فیزیوتراپیست با ارزیابی وضعیت بیمار، نوع شکستگی، میزان درد و محدودیت‌های حرکتی، برنامه درمانی مناسب را طراحی می‌کند.
- کنترل درد: در ابتدا، کنترل درد و کاهش التهاب با استفاده از روش‌های مختلف مانند یخ درمانی، گرما درمانی و مدالیته‌های الکتریکی انجام می‌شود.
- تمرینات ملایم: پس از کاهش درد، تمرینات ملایم کششی و تقویتی برای عضلات اطراف لگن آغاز می‌شود.
- تمرینات تعادلی: با بهبود قدرت عضلات، تمرینات تعادلی برای بهبود تعادل و هماهنگی انجام می‌شود.
- آموزش راه رفتن: فیزیوتراپیست به بیمار آموزش می‌دهد که چگونه با استفاده از وسایل کمکی به طور صحیح راه برود.
- بازگشت به فعالیت‌های روزمره: در مراحل پایانی، تمریناتی برای بازگشت به فعالیت‌های روزمره مانند بالا رفتن از پله‌ها، نشستن و برخاستن از صندلی و انجام کارهای روزمره انجام می‌شود.
در صورتی که به دلایل مختلف احساس درد در ناحیه لگن دارید می توانید با مراجعه به مقاله سایت ما درباره روش های درمان درد لگن با فیزیوتراپی آشنا شوید.
عوامل موثر بر مدت زمان درمان شکستگی لگن
مدت زمان درمان فیزیوتراپی شکستگی لگن به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع شکستگی: شکستگی‌های ساده سریع‌تر بهبود می‌یابند.
- سن بیمار: افراد جوان‌تر معمولاً سریع‌تر بهبود می‌یابند.
- وضعیت عمومی سلامت: بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند بر روند بهبودی تأثیر بگذارند.
- همکاری بیمار: انجام منظم تمرینات در منزل و همکاری با فیزیوتراپیست نقش مهمی در بهبودی دارد.
مزایای فیزیوتراپی شکستگی لگن
- کاهش درد و التهاب
- افزایش دامنه حرکتی مفاصل
- تقویت عضلات
- بهبود تعادل و هماهنگی
- کاهش خطر عوارض
- بازگشت به فعالیت‌های روزمره
- افزایش کیفیت زندگی
تمرینات ورزشی در شکستگی لگن
شکستگی لگن یکی از آسیب‌های شایع است که می‌تواند محدودیت‌های جدی در تحرک ایجاد کند. فیزیوتراپی نقش بسیار مهمی در بهبودی و بازگشت به زندگی فعال پس از شکستگی لگن دارد. یکی از اجزای اصلی فیزیوتراپی، انجام تمرینات ورزشی مناسب است. این تمرینات به تقویت عضلات، بهبود دامنه حرکتی و بازگرداندن تعادل کمک می‌کنند.
چرا تمرینات ورزشی پس از شکستگی لگن مهم است؟
- تقویت عضلات: عضلات اطراف لگن و اندام تحتانی نقش مهمی در پشتیبانی از مفصل لگن دارند. تقویت این عضلات به بهبود پایداری و کاهش خطر عود شکستگی کمک می‌کند.
- بهبود دامنه حرکتی: تمرینات کششی به افزایش دامنه حرکتی مفصل لگن و مفاصل اطراف آن کمک می‌کنند.
- بازگرداندن تعادل: تمرینات تعادلی به بهبود تعادل و هماهنگی کمک می‌کنند و خطر افتادن را کاهش می‌دهند.
- کاهش درد: فعالیت بدنی منظم به کاهش درد و بهبود گردش خون کمک می‌کند.
- افزایش قدرت استخوان: تمرینات وزنه‌برداری سبک با تایید پزشک می‌تواند به افزایش تراکم استخوان و کاهش خطر شکستگی‌های بعدی کمک کند.
انواع تمرینات ورزشی پس از شکستگی لگن
- تمرینات ایزومتریک: این تمرینات بدون حرکت مفاصل انجام می‌شوند و به تقویت عضلات کمک می‌کنند. مثلاً سفت کردن عضلات باسن بدون حرکت دادن پاها.
- تمرینات کششی: این تمرینات برای افزایش دامنه حرکتی مفاصل انجام می‌شوند. مثلاً کشش عضله همسترینگ یا کشش عضلات ران.
- تمرینات تقویتی: این تمرینات برای تقویت عضلات اطراف لگن و اندام تحتانی انجام می‌شوند. مثلاً بلند کردن پا در حالت درازکش یا انجام اسکوات با تکیه بر دیوار.
- تمرینات تعادلی: این تمرینات برای بهبود تعادل و هماهنگی انجام می‌شوند. مثلاً ایستادن روی یک پا یا راه رفتن روی خط صاف.
نکات مهم در انجام تمرینات ورزشی
- مشورت با پزشک و فیزیوتراپ: قبل از شروع هرگونه برنامه ورزشی، حتماً با پزشک و فیزیوتراپ خود مشورت کنید.
- تدریجی بودن: تمرینات را به تدریج و با شدت کم شروع کنید و به مرور زمان شدت و مدت زمان تمرینات را افزایش دهید.
- درد: اگر در حین انجام تمرینات احساس درد شدید داشتید، تمرین را متوقف کنید و با فیزیوتراپ خود مشورت کنید.
- استفاده از وسایل کمکی: در صورت نیاز از وسایل کمکی مانند عصا یا واکر استفاده کنید.
- صبر و حوصله: بهبودی پس از شکستگی لگن زمان‌بر است. صبور باشید و به طور منظم تمرینات را انجام دهید.
خدمات کلینیک فیزیوتراپی آرکا در پس از شکستگی لگن
کلینیک فیزیوتراپی آرکا، به‌عنوان یکی از مراکز معتبر فیزیوتراپی در شهرک غرب تهران، خدمات تخصصی توان‌بخشی و فیزیوتراپی را برای بیماران پس از شکستگی لگن ارائه می‌دهد. این مرکز با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و تیم متخصص، برنامه‌های درمانی متناسب با شرایط هر بیمار را طراحی می‌کند تا بهبودی سریع‌تر و بازگشت به عملکرد طبیعی تسهیل شود.
از جمله خدمات کلینیک آرکا می‌توان به فیزیوتراپی ویژه ناحیه لگن، درمان‌های پس از تعویض مفصل لگن، و توان‌بخشی عضلات کف لگن اشاره کرد. همچنین برای رفاه حال بیماران، امکان ارائه جلسات فیزیوتراپی در منزل نیز فراهم شده است.
برای برقراری ارتباط و دریافت مشاوره از کلینیک ما با شماره 02122857522 تماس حاصل نمایید.
نتیجه گیری
فیزیوتراپی پس از شکستگی لگن یک بخش مهم از روند بهبودی است. با انجام تمرینات منظم و همکاری با فیزیوتراپیست، می‌توان به بهبود عملکرد، کاهش درد و بازگشت به زندگی فعال امیدوار بود.
پرسش های متداول درباره فیزیوتراپی بعد از شکستگی لگن
در ادامه به تعدادی از سوالات پر تکرار کاربران درباره فیزیوتراپی شکستگی لگن پاسخ داده ایم:
- 1. فیزیوتراپی بعد از شکستگی لگن از چه زمانی باید شروع شود؟ بلافاصله پس از پایدار شدن وضعیت بیمار (اغلب 24 تا 48 ساعت پس از جراحی)، با تمرینات سبک می‌توان فیزیوتراپی را آغاز کرد.
- 2. آیا همه افراد به فیزیوتراپی پس از شکستگی لگن نیاز دارند؟ بله، بدون استثناء. حتی در موارد کم‌تحرک یا سالمند، فیزیوتراپی به جلوگیری از عوارض کمک می‌کند.
- 3. آیا فیزیوتراپی می‌تواند درد لگن را کاهش دهد؟ بله، تمرینات و تکنیک‌های فیزیوتراپی باعث کاهش درد، التهاب و خشکی مفصل می‌شوند.
- 4. چقدر طول می‌کشد تا بیمار به زندگی عادی برگردد؟ بسته به شدت آسیب، سن، و شرایط عمومی بیمار، بازگشت به زندگی عادی ممکن است بین 6 هفته تا 6 ماه طول بکشد.
- 5. آیا می‌توان تمرینات فیزیوتراپی را در خانه انجام داد؟ بله، پس از آموزش توسط فیزیوتراپیست، بسیاری از تمرینات را می‌توان در منزل ادامه داد. با این حال، نظارت دوره‌ای بسیار مهم است.
