درمان اختلال عملکرد کتف با فیزیوتراپی
اختلال عملکرد کتف، مشکلی شایع است که می‌تواند فعالیت‌های روزمره را مختل کند. درد، محدودیت حرکتی و ناراحتی از جمله علائم رایج این اختلال هستند. خوشبختانه، فیزیوتراپی به عنوان یک روش درمانی موثر و غیرتهاجمی می‌تواند به بهبود عملکرد کتف و کاهش درد کمک کند. در این مطلب از فیزیوتراپی آرکا، به بررسی جامع روش های درمان اختلال عملکرد کتف، دلایل بروز آن، استفاده از فیزیوتراپی و مزایای آن می‌پردازیم.
اختلال عملکرد کتف چیست؟
اختلال عملکرد کتف به وضعیتی گفته می‌شود که در آن حرکت طبیعی کتف محدود شده و باعث ایجاد درد و ناراحتی می‌شود. این اختلال می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله آسیب‌های ورزشی، وضعیت بدنی نامناسب، ضعف عضلانی، التهاب تاندون‌ها و بورسیت ایجاد شود.
انواع شایع اختلالات عملکرد کتف
اختلال عملکرد کتف یک اصطلاح کلی برای توصیف الگوهای حرکتی غیرطبیعی کتف است که می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. در ادامه به برخی از شایع‌ترین انواع آن اشاره می‌کنیم:
اختلال حرکتی کتف
شایع‌ترین شکل اختلال عملکرد کتف است که به معنی هرگونه تغییر در موقعیت یا حرکت طبیعی کتف در حین حرکات شانه است. این وضعیت می‌تواند به صورت برجستگی لبه داخلی کتف (Scapular Winging) یا حرکت نامنظم کتف در طول حرکت بازو ظاهر شود. تحقیقات نشان داده‌اند که حدود ۶۷٪ از ورزشکاران بالای سر مانند پرتاب‌گران و والیبالیست‌ها، درجاتی از دیسکینزی کتف را نشان می‌دهند.
کیفوز پشتی و ارتباط آن با کتف
افزایش انحنای طبیعی ستون فقرات پشتی (قوز کردن) می‌تواند به طور مستقیم بر موقعیت و حرکت کتف تأثیر بگذارد. در افراد مبتلا به کیفوز، کتف‌ها اغلب به جلو و خارج کشیده می‌شوند که منجر به ضعف عضلات تثبیت‌کننده و در نتیجه اختلال عملکرد کتف می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به درد گردن، شانه و حتی سردرد شود.
اختلالات روتاتور کاف و نقش کتف
روتاتور کاف مجموعه‌ای از چهار عضله و تاندون است که مفصل شانه را تثبیت کرده و به حرکت بازو کمک می‌کند. ضعف یا آسیب در این عضلات، اغلب با اختلال عملکرد کتف همراه است. زمانی که کتف به درستی عمل نمی‌کند، بار بیشتری بر روتاتور کاف وارد می‌شود و خطر آسیب به آن افزایش می‌یابد.
سندروم ایمپینجمنت شانه
این سندروم زمانی رخ می‌دهد که تاندون‌های روتاتور کاف یا بورسیت زیر آکرومیون در فضای باریک بین سر استخوان بازو و آکرومیون (بخشی از کتف) فشرده می‌شوند. اختلال عملکرد کتف یکی از عوامل اصلی این سندروم است، زیرا حرکت نامناسب کتف می‌تواند این فضا را کاهش دهد.
بی ثباتی شانه و اختلال عملکرد کتف
بی‌ثباتی شانه به حالتی گفته می‌شود که مفصل شانه بیش از حد متحرک باشد و مستعد دررفتگی یا نیمه‌دررفتگی شود. کتف نقش حیاتی در ایجاد ثبات دینامیک برای مفصل شانه دارد؛ بنابراین، اختلال عملکرد کتف می‌تواند به بی‌ثباتی شانه کمک کند یا آن را تشدید کند.
دلایل بروز اختلال عملکرد کتف
- آسیب‌های ورزشی: ضربه مستقیم به کتف، کشیدگی عضلات و پارگی تاندون‌ها از جمله دلایل شایع آسیب به کتف هستند.
- وضعیت بدنی نامناسب: نشستن طولانی مدت در وضعیت نامناسب، خم شدن بیش از حد به جلو و بلند کردن اجسام سنگین به صورت نادرست می‌تواند به کتف آسیب برساند.
- ضعف عضلانی: ضعف عضلات اطراف کتف می‌تواند باعث عدم تعادل عضلانی و در نتیجه اختلال عملکرد کتف شود.
- التهاب تاندون‌ها (تاندونیت): التهاب تاندون‌های اطراف کتف می‌تواند باعث درد و محدودیت حرکتی شود.
- بورسیت: التهاب بورس‌ها (کیسه‌های پر از مایع که به عنوان بالشتک عمل می‌کنند) در اطراف مفصل شانه نیز می‌تواند باعث درد و اختلال عملکرد کتف شود.
علائم اختلال عملکرد کتف
- درد در ناحیه کتف و شانه
- محدودیت حرکتی شانه
- احساس ضعف در بازو
- صدای تق‌تق یا ساییدگی هنگام حرکت دادن شانه
- درد هنگام خوابیدن به پهلو
- حساسیت به لمس در ناحیه کتف
فیزیوتراپی، راهکاری موثر برای درمان اختلال کتف
فیزیوتراپی یکی از موثرترین روش‌های درمانی برای اختلال عملکرد کتف است. فیزیوتراپیست با ارزیابی دقیق وضعیت بیمار، برنامه درمانی متناسب با نیازهای هر فرد را طراحی می‌کند.
روش های درمانی فیزیوتراپی
- تمرینات تقویتی: تقویت عضلات اطراف کتف برای بهبود ثبات و عملکرد شانه
- تمرینات کششی: افزایش دامنه حرکتی و کاهش سفتی عضلات
- موبيلايزيشن مفصل: بهبود حرکت مفصل شانه و کاهش درد
- درمان‌های دستی: کاهش درد و اسپاسم عضلانی
- اولتراسوند و لیزر درمانی: کاهش التهاب و تسریع روند بهبودی
- آموزش وضعیت بدنی صحیح: اصلاح وضعیت بدنی برای جلوگیری از عود مجدد مشکل
مزایای فیزیوتراپی در درمان اختلالات کتف
- کاهش درد: فیزیوتراپی به کاهش درد و ناراحتی در ناحیه کتف کمک می‌کند.
- بهبود حرکت: با انجام تمرینات خاص، دامنه حرکتی شانه افزایش می‌یابد.
- تقویت عضلات: تقویت عضلات اطراف کتف باعث بهبود ثبات و عملکرد شانه می‌شود.
- کاهش التهاب: روش‌های درمانی فیزیوتراپی مانند اولتراسوند و لیزر درمانی به کاهش التهاب کمک می‌کنند.
- جلوگیری از جراحی: در بسیاری از موارد، فیزیوتراپی می‌تواند از نیاز به جراحی جلوگیری کند.
- روش درمانی غیرتهاجمی: فیزیوتراپی روشی ایمن و بدون عوارض جانبی است.
پیشگیری از عود اختلال عملکرد کتف
پس از موفقیت در درمان اختلال عملکرد کتف با فیزیوتراپی، حفظ نتایج و پیشگیری از عود مجدد اهمیت زیادی دارد.
- حفظ قدرت و انعطاف‌پذیری
- به ادامه برنامه تمرینات تقویتی و کششی که توسط فیزیوتراپیست توصیه شده است، پایبند باشید. این کار به حفظ قدرت عضلات تثبیت‌کننده کتف و انعطاف‌پذیری مفاصل کمک می‌کند. به عنوان مثال، انجام 3 ست 10 تایی از تمرینات سراتوس پانچ و کشش‌های شانه به صورت روزانه یا سه بار در هفته می‌تواند بسیار مفید باشد.
- آموزش الگوهای حرکتی صحیح
- آگاهی از نحوه صحیح انجام حرکات در فعالیت‌های روزمره، ورزشی و شغلی، از اهمیت بالایی برخوردار است. فیزیوتراپیست شما را در این زمینه آموزش خواهد داد و شما باید به صورت آگاهانه این الگوها را در زندگی خود پیاده‌سازی کنید. به عنوان مثال، یادگیری نحوه صحیح بلند کردن اجسام یا پرتاب توپ.
- توجه به وضعیت بدنی
- وضعیت بدنی نامناسب یکی از دلایل اصلی اختلال عملکرد کتف است. با توجه به وضعیت شانه‌ها، گردن و ستون فقرات در تمام طول روز، می‌توانید از بازگشت مشکلات جلوگیری کنید. تمرینات تقویت کننده عضلات مرکزی (Core muscles) نیز به حفظ وضعیت بدنی صحیح کمک می‌کنند. بر اساس تحقیقات، حدود 80 ٪ از افراد دارای مشاغل نشسته، حداقل یکبار در طول عمر خود دچار مشکلات اسکلتی-عضلانی مرتبط با وضعیت بدنی نامناسب می‌شوند.
چه مدت طول می‌کشد تا اختلال عملکرد کتف با فیزیوتراپی بهبود یابد؟
مدت زمان بهبودی اختلال عملکرد کتف با فیزیوتراپی به عوامل مختلفی مثل شدت آسیب، علت اصلی مشکل، سن، پروتکل درمانی و همکاری بیمار بستگی دارد. به طور کلی، بهبودی می‌تواند از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. عواملی مثل التهاب، ضعف عضلانی و محدودیت حرکتی بر مدت زمان بهبودی تأثیرگذار هستند. انجام منظم تمرینات، استراحت کافی، استفاده از کمپرس یخ و تغذیه سالم به بهبود سریع‌تر کمک می‌کنند.
هزینه فیزیوتراپی برای درمان اختلال عملکرد کتف چقدر است؟
هزینه فیزیوتراپی برای درمان عملکرد کتف بسته به عوامل مختلفی، از جمله موارد زیر، متغیر است:
- شدت آسیب و مدت زمان درمان: هرچه آسیب شدیدتر باشد و مدت زمان درمان طولانی‌تر شود، هزینه نیز بیشتر خواهد بود.
- نوع درمان‌های مورد استفاده: فیزیوتراپی شامل طیف وسیعی از درمان‌ها مانند تمرینات درمانی، ماساژ، اولتراسوند، لیزر و … است. هر کدام از این روش‌ها هزینه خاص خود را دارد.
- تعداد جلسات: تعداد جلسات مورد نیاز برای هر بیمار متفاوت است و بر هزینه کلی تأثیر می‌گذارد.
- نوع بیمه: برخی بیمه‌ها بخشی از هزینه‌های فیزیوتراپی را پوشش می‌دهند.
- تجهیزات: کلینیک‌هایی که از تجهیزات پیشرفته‌تر استفاده می‌کنند، ممکن است هزینه بیشتری دریافت کنند.
- تجربه فیزیوتراپیست: فیزیوتراپیست‌های باتجربه معمولاً هزینه بیشتری دریافت می‌کنند.
- خدمات جانبی: برخی کلینیک‌ها خدمات جانبی مانند مشاوره تغذیه یا ماساژ درمانی را ارائه می‌دهند که می‌تواند بر هزینه‌ها تأثیر بگذارد.
به طور کلی هزینه فیزیوتراپی برای درمان عملکرد کتف بین 500 تا 800 هزارتومان با توجه به عواملی که ذکر کردیم می باشد.
درمان اختلال عملکرد کتف در کلینیک فیزیوتراپی آرکا
در کلینیک فیزیوتراپی آرکا، ما با درک عمیق از اهمیت عملکرد صحیح کتف در سلامت و حرکت شانه، برنامه‌های درمانی جامع و شخصی‌سازی شده‌ای را برای درمان اختلال عملکرد کتف ارائه می‌دهیم. تیم متخصص فیزیوتراپیست‌های ما با بهره‌گیری از به‌روزترین دانش و دستگاه‌های فیزیوتراپی پیشرفته، از جمله اولتراسوند درمانی، لیزردرمانی و تحریک الکتریکی، بر روی کاهش درد، بهبود دامنه حرکتی، تقویت عضلات تثبیت‌کننده کتف و بازآموزی الگوهای حرکتی صحیح تمرکز دارند. هدف ما در کلینیک فیزیوتراپی آرکا، بازگرداندن شما به زندگی فعال و بدون درد، با اطمینان از عملکرد بهینه و پایدار کتف و شانه شماست. همین حالا با شماره 02122857522 برای مشاوره با ما تماس بگیرید.
نتیجه‌گیری
اختلال عملکرد کتف با فیزیوتراپی قابل درمان است. با انجام تمرینات تخصصی و تحت نظر فیزیوتراپیست، می‌توان به بهبود عملکرد کتف، کاهش درد و افزایش کیفیت زندگی دست یافت.
پرسش های متداول درباره درمان اختلال عملکرد کتف
در ادامه به تعدادی از سوالات پر تکرار کاربران درباره درمان درمان اختلال عملکرد کتف با روش های فیزیوتراپی پاسخ داده ایم:
آیا برای درمان اختلال عملکرد کتف حتماً باید به فیزیوتراپیست مراجعه کنم؟
بله، مراجعه به فیزیوتراپیست برای تشخیص دقیق و طراحی یک برنامه درمانی شخصی‌سازی شده برای اختلال عملکرد کتف ضروری است. خوددرمانی یا نادیده گرفتن علائم می‌تواند منجر به تشدید مشکل و آسیب‌های بلندمدت شود.
مدت زمان درمان اختلال عملکرد کتف با فیزیوتراپی چقدر است؟
مدت زمان درمان اختلال عملکرد کتف با فیزیوتراپی بسته به شدت مشکل، علت زمینه‌ای، همکاری بیمار و پاسخ او به درمان متفاوت است. معمولاً، یک دوره درمانی می‌تواند از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. به طور متوسط، بیماران پس از ۶ تا ۸ هفته فیزیوتراپی منظم، بهبود قابل توجهی را تجربه می‌کنند.
