سندروم فاست یک اختلال شایع است که در آن مفاصل کوچک بین مهره‌های ستون فقرات ملتهب می‌شوند. این التهاب منجر به درد، سفتی و محدودیت حرکتی در ناحیه کمر می‌شود. خوشبختانه، فیزیوتراپی یکی از روش‌های موثر و غیرتهاجمی برای درمان سندروم فاست است. در این مطلب از فیزیوتراپی آرکا، به بررسی نقش فیزیوتراپی درمان سندروم فاست و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به این سندروم می‌پردازیم.
سندرم فاست چیست؟
سندرم فاست (Facet Syndrome)، که با نام های دیگری مانند آرتروپاتی فاست یا استئوآرتریت فاست (Facet Osteoarthritis) نیز شناخته می‌شود، به درد ناشی از التهاب یا دژنراسیون (تخریب) در مفاصل فاست ستون فقرات اطلاق می‌گردد. این سندرم می‌تواند در هر بخش از ستون فقرات (گردنی، سینه‌ای، کمری) رخ دهد، اما در نواحی گردن و کمر شایع‌تر است.
مفاصل فاست ساختار های کوچک و قرینه‌ای هستند که در پشت هر مهره قرار گرفته‌اند. هر مهره در ستون فقرات از طریق دو مجموعه از مفاصل فاست به مهره‌های بالا و پایین خود متصل می‌شود. این مفاصل پوشیده از غضروف بوده و با کپسول مفصلی و مایع سینوویال احاطه شده‌اند که امکان حرکت روان و بدون اصطکاک را فراهم می‌کنند.
علل سندرم فاست
آسیب یا فرسایش مفاصل فاست می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد:
- آرتروز (استئوآرتریت): شایع ترین علت است. با افزایش سن، غضروف مفصل فرسوده شده، فضای مفصلی کاهش یافته و استخوان‌ها روی هم ساییده می‌شوند که منجر به التهاب و درد می‌گردد.
- ضربه و آسیب حاد: تصادفات رانندگی (مانند ضربه شلاقی گردن)، سقوط یا آسیب‌های ورزشی می‌توانند مستقیماً به این مفاصل آسیب بزنند.
- حرکات تکراری و استرس مکانیکی: انجام حرکات تکراری، به خصوص چرخشی یا خم شدن زیاد به عقب، می‌تواند به مرور زمان به مفاصل فشار وارد کند.
- وضعیت بدنی نامناسب: وضعیت بدنی غلط در حین نشستن، ایستادن یا خوابیدن، می‌تواند باعث توزیع نامتوازن وزن و فشار بیش از حد بر مفاصل فاست شود.
- ناهنجاری های ستون فقرات: اسکولیوز، کیفوز یا لوردوز بیش از حد می‌توانند تغییراتی در مکانیک ستون فقرات ایجاد کرده و فشار غیرطبیعی بر مفاصل فاست وارد کنند.
- ضعف عضلات مرکزی (Core Weakness): عضلات ضعیف شکم و پشت نمی‌توانند حمایت کافی از ستون فقرات فراهم کنند و این امر فشار بیشتری را به مفاصل فاست تحمیل می‌کند.
- اضافه وزن و چاقی: وزن اضافی بدن، به خصوص در ناحیه شکم، فشار زیادی را به مفاصل فاست کمری وارد می‌کند.
علائم سندرم فاست
علائم سندرم فاست بسته به محل درگیری متفاوت است:
- درد کمر (در سندرم فاست کمری): درد معمولاً در پایین کمر متمرکز است و ممکن است به باسن، کشاله ران یا قسمت بالای ران منتشر شود.
- درد گردن (در سندرم فاست گردنی): درد با خم شدن گردن به عقب یا چرخاندن سر به یک سمت خاص تشدید می‌شود.
- درد قفسه سینه (در سندرم فاست سینه‌ای): شیوع کمتری دارد و درد در قسمت میانی پشت، بین تیغه‌های شانه، احساس می‌شود.
تشخیص سندرم فاست
تشخیص سندرم فاست نیازمند معاینه دقیق و گاهی اوقات تست‌های تشخیصی است:
- معاینه فیزیکی: پزشک یا فیزیوتراپیست با لمس ستون فقرات، بررسی دامنه حرکتی و انجام تست های خاص، نقاط دردناک را شناسایی می‌کند.
- تصویربرداری: رادیوگرافی (X-ray) و یا ام آر ای (MRI) یا سی تی اسکن (CT Scan)
چرا فیزیوتراپی برای درمان سندروم فاست موثر است؟
فیزیوتراپی در درمان سندروم فاست به چندین روش موثر است:
- کاهش التهاب: تمرینات خاص و تکنیک‌های دستی فیزیوتراپی به کاهش التهاب در مفاصل فاست کمک می‌کنند.
- تقویت عضلات: تمرینات تقویتی عضلات اطراف ستون فقرات به حمایت از مفاصل فاست و کاهش فشار روی آن‌ها کمک می‌کنند.
- افزایش دامنه حرکتی: تمرینات کششی و تحرک پذیری به افزایش دامنه حرکتی و بهبود انعطاف‌پذیری ستون فقرات کمک می‌کنند.
- تسکین درد: تکنیک‌های مختلف فیزیوتراپی مانند ماساژ، گرما درمانی و سرما درمانی به کاهش درد و اسپاسم عضلانی کمک می‌کنند.
- آموزش بیمار: فیزیوتراپیست به بیمار آموزش می‌دهد که چگونه وضعیت بدنی خود را بهبود بخشد و از فعالیت‌هایی که باعث تشدید درد می‌شوند اجتناب کند.
تمرین های فیزیوتراپی برای سندروم فاست
برخی از تمرین‌های رایج فیزیوتراپی برای درمان سندروم فاست عبارتند از:
- تمرینات کششی: کشش عضلات همسترینگ، کمر و باسن
- تمرینات تقویتی: تقویت عضلات شکم، کمر و باسن
- تمرینات هوازی سبک: پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری
- تمرینات یوگا و پیلاتس: این تمرینات به افزایش انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات مرکزی کمک می‌کنند.
سایر روش‌های درمانی فیزیوتراپی
علاوه بر تمرینات ورزشی، فیزیوتراپیست ممکن از روش‌های درمانی دیگری مانند:
- ماساژ درمانی: برای کاهش اسپاسم عضلانی و تسکین درد
- گرما درمانی و سرما درمانی: برای کاهش التهاب و درد
- اولتراسوند: برای کاهش التهاب و تسریع بهبودی
- تحریک الکتریکی: برای کاهش درد و تقویت عضلات
- موبیلایزیشن و دستکاری ستون فقرات: برای بهبود حرکت مفاصل و کاهش گرفتگی
یکی از عارضه هایی که درصد زیادی از مردم جامعه با آن درگیر هستند دیسک کمر می باشد شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره تأثیر فیزیوتراپی در درمان دیسک کمر به مطلب سایت ما در اینباره مراجعه نمایید.
هزینه جلسات فیزیوتراپی برای درمان و تسکین درد سندروم فاست چقدر است؟
هزینه جلسات فیزیوتراپی برای درمان سندروم فاست به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- نوع و شدت بیماری: شدت درد، مدت زمان ابتلا به بیماری و پیچیدگی درمان می‌تواند بر تعداد جلسات مورد نیاز و در نتیجه هزینه‌ها تأثیرگذار باشد.
- نوع درمان‌های تجویز شده: هر درمان فیزیوتراپی، از جمله تمرینات درمانی، ماساژ، گرما درمانی، سرما درمانی و سایر تکنیک‌ها، هزینه متفاوتی دارد. ترکیبی از درمان‌ها که برای شما تجویز می‌شود نیز بر هزینه کل تأثیرگذار است.
- مدت زمان هر جلسه: مدت زمان هر جلسه فیزیوتراپی می‌تواند متغیر باشد. جلسات طولانی‌تر طبیعتاً هزینه بیشتری خواهند داشت.
- تعداد جلسات مورد نیاز: تعداد جلسات مورد نیاز برای بهبودی کامل به عوامل مختلفی بستگی دارد و هر چه تعداد جلسات بیشتر باشد، هزینه کل نیز بیشتر خواهد بود.
- تجهیزات و امکانات کلینیک: کلینیک‌های مجهز به تجهیزات پیشرفته‌تر و امکانات بیشتر، ممکن است هزینه‌های بالاتری داشته باشند.
- موقعیت جغرافیایی کلینیک: کلینیک‌های واقع در مناطق پر رفت و آمد و گران قیمت، معمولاً هزینه‌های بیشتری دارند.
تخصص فیزیوتراپیست: فیزیوتراپیست‌های با تجربه و متخصص در درمان اختلالات ستون فقرات، ممکن است هزینه بیشتری دریافت کنند. - بیمه: برخی از بیمه‌ها بخشی از هزینه‌های فیزیوتراپی را پوشش می‌دهند. نوع بیمه و میزان پوشش آن بر هزینه نهایی که شما پرداخت می‌کنید تأثیرگذار است.
- داروهای مصرفی: اگر در طول درمان به داروهای خاصی نیاز داشته باشید، هزینه آن‌ها نیز به هزینه کل اضافه خواهد شد.
توجه: هزینه جلسات فیزیوتراپی به طور متوسط از 200 هزار تومان به بالا شروع می‌شود و بسته به عوامل ذکر شده، این هزینه می‌تواند بسیار متفاوت باشد.
نتیجه‌گیری
فیزیوتراپی یک روش درمانی موثر و غیرتهاجمی برای درمان سندروم فاست است. با انجام تمرینات ورزشی مناسب و تحت نظر فیزیوتراپیست، می‌توانید به بهبود قابل توجهی در کاهش درد، افزایش دامنه حرکتی و بهبود کیفیت زندگی دست یابید.
پرسش های متداول درباره سندروم فاست
در ادامه به تعدادی از سوالات پر تکرار کاربران درباره سندروم فاست پاسخ داده ایم:
1. آیا سندرم فاست همان دیسک کمر است؟
خیر، سندرم فاست و دیسک کمر دو مشکل متفاوت در ستون فقرات هستند، اگرچه ممکن است علائم مشابهی ایجاد کنند. سندرم فاست به درد ناشی از التهاب یا آرتروز در مفاصل کوچکی به نام مفاصل فاست در پشت مهره‌ها مربوط می‌شود، در حالی که دیسک کمر (فتق دیسک) زمانی رخ می‌دهد که دیسک بین مهره‌ای دچار بیرون‌زدگی یا پارگی شود و به اعصاب فشار آورد.
2. چه مدت طول می‌کشد تا فیزیوتراپی سندرم فاست مؤثر واقع شود؟
مدت زمان بهبودی در سندرم فاست بسته به شدت بیماری، سن بیمار، همکاری بیمار در انجام تمرینات و پاسخ بدن به درمان متفاوت است. برخی بیماران ممکن است پس از چند جلسه فیزیوتراپی بهبود قابل توجهی را تجربه کنند، در حالی که برای برخی دیگر، بهبودی ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد. پایداری و پیگیری در برنامه درمانی فیزیوتراپیست بسیار مهم است.
3. آیا می‌توانم با سندرم فاست ورزش کنم؟
بله، فعالیت بدنی و ورزش منظم، به خصوص تمرینات تجویز شده توسط فیزیوتراپیست، بخش مهمی از درمان و مدیریت سندرم فاست است. این تمرینات به تقویت عضلات، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش درد کمک می‌کنند. با این حال، باید از فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کنند، مانند حرکات شدید چرخشی یا خم شدن زیاد به عقب، اجتناب شود و همیشه قبل از شروع هر برنامه ورزشی جدید، با فیزیوتراپیست خود مشورت کنید.
