اگر دچار آسیب به تاندون، آرنج یا عضله همسترینگ شده باشید، پزشک ممکن است برای شما شاک ویو تراپی تجویز کند. در این مقاله از سایت فیزیوتراپی آرکا درباره کاربرد و مزایای شاک ویو درمانی در فیزیوتراپی به عنوان یک روش اصلی یا تکمیلی رفع مشکلات حرکتی (اسکلتی – عضلانی) تاندون و مفاصل می پردازیم؛ با ما همراه باشید.
قبل از اینکه از این درمان فیزیوتراپی بترسید لازم است بدانید شاک ویو با شوک تراپی (ECT) که روشی در روانپزشکی است فرق دارد.
شاک ویو تراپی چیست؟
شاک ویو تراپی که نوعی درمان بیرون اندامی (extracorporeal) است. این روش فیزیوتراپی که با دستگاه دستی کوچک شبیه به دستگاه سونوگرافی انجام می شود اغلب برای بهبود آسیب فیزیکی به تاندون و ماهیچه استفاده می شود.
این روش اغلب برای بیمارانی که دچار مصدومیت ورزشی از کشیدگی ماهیچه پشت ران (همسترینگ) و جمله آرنج تنیس بازان استفاده می شود. اما شاک ویو تراپی برای درمان درد بافت های نرم مانند خار پاشنه یا اختلالات نعوظ نیز کاربرد دارد.
تاریخچه شاک ویو
شاک ویو تراپی یا ESWT یکی از درمان های فیزیوتراپی است که در درمان مصدومیت ورزشی و مخصوصا آسیب به تاندون کاربرد دارد. این روش اولین بار در سال ۱۹۸۲ برای درمان اختلالات اورولوژی (سنگ کلیه) مورد استفاده قرار گرفت.
تاثیر فوق العاده شاک ویو تراپی در درمان سنگ‌های مجاری ادراری و اختلال نعوظ باعث شد این روش غیرتهاجمی، تا همین امروز از بهترین گزینه ها برای دفع سنگ‌های کلیه باشد. در ادامه تحقیقات دانشمندان ارتوپد ثابت کرد شاک ویو تراپی (ESWT) مزایای بسیاری در روند بهبود بعد از عمل تعویض مفصل لگن دارد.
شاک ویو تراپی به عنوان روش درمان فیزیوتراپی
بیشترین کاربرد شاک ویو تراپی در زمینه فیزیوتراپی (و ارتوپدی) بر درمان آسیب های مربوط به تاندون در اندام فوقانی و تحتانی، درد یا خار پاشنه پا و بیماری های بافت نرم متمرکز است. اما جالب است بدانید اثرات درمانی امواج شوک ویو برای تسریع جوش خوردن شکستگی استخوان ها نیز ثابت شده است.
خصوصیات امواج شاک ویو
شاک ویو تراپی با استفاده از امواجی که خصوصیت فیزیکی خاص دارند انجام می شود. خصوصیات این امواج:
• غیر خطی هستند
• اوج فشار بالا اما در ادامه، دامنه کششی کوتاه دارند
• امواج به سرعت به نقطه اوج می رسند و طول عمر کوتاه ۱۰ms (میلی‌ثانیه) دارند.
• امواج شاک ویو فیزیوتراپی تک پالسی هستند
• محدوده فرکانس بزرگی دارند (۰ تا ۲۰ مگاهرتز)
• و دامنه فشار زیاد (۰ تا ۱۲۰ مگاپاسکال) دارند.
عملکرد درمانی شاک ویو تراپی در فیزیوتراپی
این ویژگی ها فازهای مثبت و منفی موج شوک ویو را ایجاد می کنند. فاز مثبت امواج شاک ویو تراپی مستقیم روی ناحیه درمان اثر می کنند و باعث تسریع روند بهبود مفاصل یا کاهش درد می شوند. همچنین فاز منفی امواج باعث ایجاد حفره و حباب های گاز می شود که متعاقبا با سرعت بالا می ترکند و موج دوم امواج شوک را ایجاد می کنند.
در مقایسه با امواج سونوگرافی، حداکثر قدرت موج شوک ویو نزدیک به ۱۰۰۰ برابر بیشتر از امواج سونوگرافی است.
مزایای شاک ویو تراپی
با این که بررسی دامنه اثرات و کاربردهای فیزیوتراپی با شاک ویو نیاز به تحقیقات بیشتر دارد، مزایای شاک ویو درمانی (ESWT) از نظر پزشکان و فیزیوتراپیست ها شامل موارد زیر می شود:
• افزایش خونرسانی به ناحیه اتصال تاندون به استخوان ها با تحریک ایجاد عروق جدید
• تحریک رشد و ساخت سلول تاندون
• تسریع روند تمایز نیایاخته (شبیه به سلول بنیادی) و استخوانی سازی
• افزایش نفوذ گلبول‌های قرمز به بافت
• افزایش تولید عوامل رشد و پروتئین برای تحریک ساخت کلاژن و ترمیم بافت آسیب دیده.
کاربردهای دستگاه شاک ویو در فیزیو تراپی
شاک ویو تراپی اغلب برای درمان بیماری های حرکتی و اختلالات عضلانی اسکلتی رایج مانند مصدومیت ورزشی و شکستگی استخوان استفاده می شود. اصلی ترین کاربردهای شاک ویو تراپی:
• بیماری ها و التهاب تاندونی در اعضای فوقانی یا تحتانی بدن
• سندروم پیریفورمیس (درد عضلات پشت لگن و باسن)
• شین اسپلینت یا سندروم فشار درشت نی داخلی
• التهاب یا ورم تاندون کاسه زانو
• درد یا خار کف پاشنه
• بیماری های مجاری ادراری (سنگ کلیه و اختلال نعوظ)
• شانه یخ‌زده یا چسبندگی کپسول مفصلی شانه
• درمان جوش نخوردن شکستگی استخوان های بلند (عدم التیام استخوان بعد از شکستگی)
• آواسکولار نکروز (بافت مردگی بی خونی) سر مفصل ران
• ساییدگی مفصل یا آرتروز زانو
منع پزشکی: چه کسانی نباید شاک ویوتراپی انجام دهند؟
متخصصان پزشکی توصیه می کنند در شرایط زیر از انجام فیزیوتراپی با امواج شاک ویو خودداری کنید:
• در دوران بارداری
• استفاده از دستگاه شاک ویو روی عروق خونی یا رشته های عصبی اصلی
• افرادی که ایمپلنت یا پین در بدن خود دارند
• بیماران قلبی که ضربان ساز (Pacemaker) دارند
• استفاده در نواحی بدن که زخم باز (جوش نخورده) دارد
• بیمارانی که تعویض مفاصل انجام داده‌اند
• روی سر استخوان (اپی فیز یا قسمت گرد استخوان‌های بلند)
• اختلالات انعقاد خون مانند ترومبوز
• زخم عفونی یا عفونت اندام داخلی
• شاک ویو نواحی نزدیک به بافت ها یا غده سرطانی
• بیماران با وضعیت روانی ناپایدار یا کسانی که نمی توانند با فیزیوتراپیست طی روند درمان همکاری کنند.
تفاوت های بین شاک ویوتراپی و سونوتراپی (التراسوند)
تفاوت اول: درمان با امواج التراسوند (سونوتراپی) از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می کند. در حالی که در فیزیوتراپی با شاک ویو (ESWT) از امواج با فرکانس پایین تر استفاده می کند.
سونوتراپی ممکن است با گرم شدن ناحیه درمانی (اثرات حرارتی) یا غیر حرارتی در بافت همراه باشد. در حالی که امواج شاک ویوتراپی به هیچ وجه گرما تولید نمی کنند.
شباهت های شاک ویو و سونوتراپی
- هر دو روش شاک ویو و سونو تراپی از امواج صوتی برای درمان های فیزیوتراپی یعنی کاهش درد و کمک به روند بهبود مصدومیت فیزیکی بکار می روند.
- به شکلی مشابه، هر دو روش از نوعی ژل برای انتقال دقیق امواج صوتی به بافت های تحت درمان و جلوگیری از هر نوع عوارض اتفاقی استفاده می کنند.
- سونوتراپی و شاک ویو روش هایی کاملا غیر تهاجمی در درمان فیزیوتراپی هستند.
سوالات متداول - در ادامه به سوالاتی که اغلب مراجعین درباره این روش درمان فیزیوتراپی دارند پاسخ می دهیم:
چند جلسه شاک ویو تراپی لازم است؟
تعداد جلسات شاک ویو تراپی مورد نیاز برای هر بیمار متفاوت است و به شدت مصدومیت یا نوع بیماری بستگی دارد. در برخی موارد ممکن است تنها دو یا سه جلسه لازم باشد، در حالی که در برخی موارد ممکن است تعداد جلسات درمانی بیشتری مورد نیاز باشد.
آیا شاک ویو تراپی برای همه مناسب است؟
شاک ویو تراپی معمولاً برای اغلب افراد مناسب است، اما پزشکان توصیه می کنند زنان باردار و افرادی که ضربان‌ساز قلب دارند قبل از این درمان با پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت کنند. همچنین توصیه می شود از این روش فیزیوتراپی در نواحی نزدیک به شش، ستون فقرات، پلاتین (پین شکستگی) یا ایمپلنت خودداری کنید.
هزینه هر جلسه شاک ویو تراپی چقدر است و به چه عواملی بستگی دارد؟
هزینه هر جلسه شاک ویو تراپی می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد و به چند عامل بستگی دارد:
- محل جغرافیایی: هزینه ها در کلینیک های مختلف و در مناطق مختلف کشور متفاوت است. به طور کلی، کلینیک های واقع در شهرهای بزرگتر تمایل به دریافت هزینه بیشتری دارند.
- نوع دستگاه مورد استفاده: انواع مختلفی از دستگاه های شاک ویو تراپی وجود دارد و هر کدام هزینه خاص خود را دارند. به طور کلی، دستگاه های جدیدتر و پیشرفته تر گران تر هستند.
- ناحیه تحت درمان: هزینه درمان بسته به ناحیه ای از بدن که تحت درمان قرار می گیرد متفاوت است. به عنوان مثال، درمان شانه ها معمولا گران تر از درمان پا است.
- تعداد جلسات مورد نیاز: تعداد جلسات مورد نیاز برای رسیدن به نتایج مطلوب بسته به شرایط فردی متفاوت است. به طور کلی، هر چه جلسات بیشتر باشد، هزینه کل بیشتر خواهد بود.
- پوشش بیمه: برخی از بیمه ها بخشی یا تمام هزینه شاک ویو تراپی را پوشش می دهند. با این حال، لازم است قبل از شروع درمان با شرکت بیمه خود مشورت کنید تا از پوشش دهی آن مطمئن شوید.
به طور کلی، می توانید انتظار داشته باشید که بین 500 تا 600 هزار تومان برای هر جلسه شاک ویو تراپی بپردازید.
سخن پایانی کلینیک آرکا
شاک ویوتراپی یک روش درمانی موثر و ایمن است که می تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به مشکلات حرکتی کمک کند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان از مشکلات حرکتی رنج می برید، توصیه می کنیم با یک فیزیوتراپیست واجد شرایط مشورت کنید.
اگر درد، گرفتگی یا مشکلات حرکتی دارید، به فیزیوتراپیست مراجعه کنید.
تا پایان جلسات تجویز شده درمان را ادامه دهید، حتی اگر مشکل رفع شد و احساس بهتری دارید.
رژیم غذایی سالم و ورزش منظم داشته باشید.
در صورت بروز هرگونه مشکل، با پزشک متخصص مشورت کنید.
بهترین متخصصان فیزیوتراپی کلینیک آرکا
در این مقاله سعی کردیم کاربردهای شاک ویو تراپی و مزایای آن را به شما معرفی کنیم. شما برای انجام کلیه خدمات فیزیوتراپی، دریافت نوبت و مشاوره می توانید به سایت کلینیک فیزیوتراپی آرکا مراجعه کنید. کلینیک فیزیوتراپی آرکا اولین و تنها سامانه تخصصی نوبت دهی فیزیوتراپی در ایران می باشد.
منبع: مقالات تخصصی فیزیوتراپی و شاک ویو درمان
https://www.physio-pedia.com/Extracorporeal_Shockwave_Therapy_(ESWT)
و
https://www.webmd.com/pain-management/what-is-shockwave-therapy
