فلج بلز، یا فلج عصب صورت، یک وضعیت پزشکی نادر است که باعث ضعف یا فلج موقت در عضلات یک طرف صورت می‌شود. این بیماری معمولاً به طور ناگهانی شروع می‌شود و می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. در این مقاله به بررسی علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان فلج بلز خواهیم پرداخت.
علل فلج بلز
فلج بلز زمانی رخ می دهد که عصب هفتم یا عصب صورت ملتهب یا فشرده شود. این عصب عضلات صورت را کنترل می کند و التهاب یا فشردگی آن منجر به ضعف یا فلج در یک طرف صورت می شود.
علت دقیق فلج بل ناشناخته است، اما دو نظریه اصلی در این مورد وجود دارد:
- عفونت ویروسی: برخی بر این باورند که فلج بلز ناشی از عفونت ویروسی مانند ویروس هرپس، HIV یا ویروس اپشتین-بار است. با این حال، هیچ ویروس خاصی به طور قطعی به عنوان علت شناخته نشده است.
- پاسخ خودایمنی: برخی دیگر معتقدند که فلج بلز ناشی از حمله اشتباه سیستم ایمنی به عصب صورت و التهاب آن است.
عوامل خطر:
- دیابت
- بارداری: به خصوص در سه ماهه سوم و هفته اول پس از زایمان
- میگرن
- سابقه خانوادگی
- بیماری های خودایمنی
- ضعف سیستم ایمنی
- عفونت ها
- شیمی درمانی
- مصرف برخی داروها
- سیگار کشیدن
- فشار خون بالا
- سن بین 15 تا 60 سالگی
مهم است که به خاطر داشته باشید:
- فلج بل معمولاً موقتی است و اکثر افراد در عرض چند ماه بهبودی کامل پیدا می کنند.
- درمان هایی برای کمک به بهبودی سریعتر و کاهش علائم مانند داروهای استروئیدی، فیزیوتراپی و قطره چشم وجود دارد.
علائم فلج بلز
مهم ترین علائم فلج بلز عبارتند از:
1. ضعف یا فلج صورت
فلج بل معمولاً باعث ضعف یا فلج موقت در یک طرف صورت می‌شود که ممکن است توانایی حرکت عضلات صورت را کاهش دهد و باعث اختلال در حالت های چهره مثل خندیدن، لبخند زدن، اخم کردن و …ضعف در صورت و احساس گرفتگی در آن می شود.
2. افتادگی پلک یا لب
افتادگی پلک یا لب در سمت آسیب‌دیده از دیگر علائم رایج فلج بل است.
3. مشکلات گفتاری
افراد مبتلا به فلج بلز ممکن است مشکلاتی در گفتار و تلفظ حروف داشته باشند.
4. کاهش حس بویایی و چشایی
کاهش حس بویایی و چشایی در سمت آسیب‌دیده نیز ممکن است مشاهده شود.
5. خشکی چشم و دهان
خشکی چشم و دهان در سمت آسیب‌دیده از دیگر علائم فلج بل است که می‌تواند ناشی از کاهش ترشح اشک و بزاق باشد.
6. از بین رفتن تو رفتگی ای که بین لب بالا و بینی قرار دارد
تشخیص فلج بلز
تشخیص فلج بل معمولاً بر اساس معاینه بالینی و تاریخچه پزشکی بیمار انجام می‌شود. پزشک ممکن است برای بررسی علل دیگر فلج صورت، آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI یا سی‌تی‌اسکن انجام دهد. همچنین، الکترومیوگرافی (EMG) برای ارزیابی عملکرد عصب صورت ممکن است مورد استفاده قرار گیرد.
درمان فلج بلز
برای درمان فلج بلز از این راهکارها می توانیم استفاده کنیم:
1. داروها
استفاده از داروهای ضد ویروسی و ضد التهابی مانند کورتیکواستروئیدها می‌تواند به کاهش التهاب و ورم عصب صورت کمک کند. این داروها معمولاً در ابتدای بیماری تجویز می‌شوند.
2. فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود حرکت عضلات صورت و کاهش علائم فلج بل کمک کند. تمرینات مخصوص عضلات صورت می‌توانند به بازسازی عملکرد عضلات کمک کنند.
3. مراقبت از چشم
افراد مبتلا به فلج بلز باید از خشکی چشم جلوگیری کنند. استفاده از قطره‌های چشمی مرطوب‌کننده و بستن پلک‌ها در هنگام خواب می‌تواند مفید باشد.
4. عمل جراحی
در موارد نادر و شدید که بهبودی به طور طبیعی حاصل نمی‌شود، عمل جراحی ممکن است برای بهبود عملکرد عصب صورت انجام شود.
درمان فلج بلز در فیزیوتراپی آرکا
در فیزیوتراپی آرکا، تیم متخصص و مجرب ما با استفاده از روش‌های پیشرفته و تکنیک‌های تخصصی به درمان فلج بلز می‌پردازند. هدف از این درمان‌ها بهبود عملکرد عضلات صورت و کاهش علائم بیماری است.
روش‌های درمانی مورد استفاده در فیزیوتراپی آرکا شامل:
- تمرینات تقویتی عضلات صورت:
تمرینات مخصوص تقویت عضلات صورت که به بازگشت حرکت و کاهش ضعف عضلانی کمک می‌کنند.
- ماساژ و تکنیک‌های دستی:
ماساژ عضلات صورت برای بهبود گردش خون و کاهش التهاب.
- الکتروتراپی:
استفاده از جریان‌های الکتریکی برای تحریک عضلات و بهبود عملکرد آنها.
- آموزش‌های خانگی:
ارائه تمرینات و تکنیک‌هایی که بیماران می‌توانند در خانه انجام دهند تا روند بهبودی را تسریع کنند.
نتیجه‌گیری
فلج بل یک وضعیت نادر اما قابل درمان است که معمولاً باعث ضعف یا فلج موقت در عضلات یک طرف صورت می‌شود. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به فلج بلز بهبود یافته و به زندگی عادی خود بازمی‌گردند. استفاده از داروها، فیزیوتراپی و مراقبت‌های چشمی می‌تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند.
پرسش و پاسخ های متداول
1. آیا فلج بلز دائمی است؟
نه، در بیشتر موارد فلج بل موقت است و بسیاری از افراد پس از چند هفته تا چند ماه بهبود می‌یابند.
2. چه عواملی ممکن است خطر فلج بلز را افزایش دهند؟
عفونت‌های ویروسی، مشکلات خود ایمنی و التهابی از جمله عواملی هستند که ممکن است خطر فلج بل را افزایش دهند.
3. آیا فلج بلز مسری است؟
نه، فلج بل به خودی خود مسری نیست، اما ممکن است به دنبال عفونت‌های ویروسی که مسری هستند، ایجاد شود.
4. چگونه می‌توان از خشکی چشم در فلج بل جلوگیری کرد؟
استفاده از قطره‌های چشمی مرطوب‌کننده و بستن پلک‌ها در هنگام خواب می‌تواند به جلوگیری از خشکی چشم کمک کند.
5. ایا انجام جراحی برای فلج بلز ضروری است؟
عمل جراحی تنها در موارد نادر و شدید که بهبودی به طور طبیعی حاصل نمی‌شود، ممکن است ضروری باشد. در اکثر موارد، داروها و فیزیوتراپی کافی هستند.
بیشتر بخوانید:فیزیوتراپی دست در سعادت آباد تهران
