عارضه سر به جلو یا Forward Head Posture (FHP) یکی از مشکلات شایع در دنیای مدرن است که به دلیل استفاده طولانی مدت از دستگاه‌های الکترونیکی و شیوه‌های نادرست نشستن و ایستادن به وجود می‌آید. این وضعیت می‌تواند به مشکلات جدی در گردن، شانه‌ها و حتی کمردرد منجر شود. در این مقاله از فیزیوتراپی آرکا، به بررسی روش های فیزیوتراپی برای درمان عارضه سر به جلو می‌پردازیم و نکات مهمی را برای پیشگیری و درمان این مشکل ارائه می‌دهیم.
تاثیرات عارضه سر به جلو
- درد گردن و شانه: فشار اضافی روی مهره‌های گردن و ماهیچه‌های شانه.
- کمردرد: تغییر در تراز طبیعی ستون فقرات که منجر به فشار بر روی قسمت‌های پایینی ستون فقرات می‌شود.
- مشکلات تنفسی: کاهش ظرفیت ریه‌ها به دلیل فشردگی قفسه سینه.
علل عارضه سر رو به جلو
علل عارضه سر رو به جلو می تواند شامل موارد زیر باشد:
- کار با کامپیوتر و گوشی همراه
- استفاده مداوم از گوشی هوشمند یا لپ‌تاپ، مخصوصاً هنگام خم شدن به سمت صفحه نمایش.
- موقعیت نادرست سر هنگام تایپ کردن یا تماشای صفحه نمایش.
- وضعیت نادرست بدن
- نشستن یا ایستادن نادرست برای مدت طولانی.
- قوز کردن و عدم حفظ راستای صحیح ستون فقرات.
- ضعف یا عدم تعادل عضلانی
- ضعف عضلات قسمت بالایی پشت (ذوزنقه‌ای و رومبوئید).
- کوتاه شدن و سفتی عضلات گردن (مانند عضله جناغی‌چنبری‌پستانی).
- بازی‌های ویدیویی و رانندگی طولانی‌مدت
- موقعیت‌های تکرارشونده که در آن سر به جلو متمایل می‌شود.
- عادات نادرست خواب
- استفاده از بالش‌های بیش از حد بلند یا نامناسب که باعث کشیدگی غیرطبیعی گردن می‌شود.
- مشکلات اسکلتی و بیماری‌ها
- اسکولیوز یا کیفوز (قوز پشت) می‌تواند موجب جبران وضعیت بدن با جلو آمدن سر شود.
- آرتروز یا تحلیل دیسک‌های گردنی که باعث تغییرات وضعیتی می‌شود.
تشخیص عارضه سر به جلو
- ارزیابی بالینی: معاینه فیزیکی توسط فیزیوتراپیست برای تشخیص نشانه‌های FHP.
- عکس‌برداری: استفاده از تصاویر رادیولوژی برای بررسی زاویه‌های غیرطبیعی ستون فقرات.
عوارض سندرم سر رو به جلو
سندرم سر رو به جلو (Forward Head Syndrome) در درازمدت می‌تواند منجر به مشکلات متعددی در سیستم اسکلتی-عضلانی و حتی عملکردی بدن شود. برخی از مهم‌ترین عوارض این عارضه عبارت‌اند از:
- 1. دردهای مزمن گردن و شانه
- فشار بیش‌ازحد به مهره‌های گردنی، مخصوصاً C5 و C6، که می‌تواند باعث درد مداوم شود.
- اسپاسم و گرفتگی عضلات گردن، شانه و قسمت فوقانی پشت.
- 2. سردردهای تنشی و میگرنی
- 3. قوز پشتی (کیفوز) و تغییر فرم ستون فقرات
- 4. کاهش ظرفیت ریوی و مشکلات تنفسی
- جلو آمدن سر باعث فشردگی قفسه سینه و کاهش دامنه حرکتی دیافراگم می‌شود.
- این موضوع می‌تواند منجر به کاهش اکسیژن‌رسانی به بدن و احساس خستگی مفرط شود.
- 5. ضعف و بی‌حسی در دست‌ها
- تحت فشار قرار گرفتن اعصاب گردنی می‌تواند باعث گزگز، بی‌حسی یا ضعف در دست‌ها و انگشتان شود.
- این وضعیت در برخی موارد به سندرم خروجی قفسه سینه (Thoracic Outlet Syndrome) منجر می‌شود.
- 6. تأثیرات روی بینایی و تمرکز
- 7. اختلال در عملکرد فک و دندان‌ها
- فشار نامناسب روی مفصل فکی-گیجگاهی (TMJ) ممکن است منجر به درد فک، صدا دادن فک و دندان‌قروچه شود.
- 8. کاهش تعادل و افزایش احتمال زمین خوردن
روش های رایج برای اندازه گیری وضعیت سر به جلو
برای اندازه‌گیری وضعیت سر به جلو (Forward Head Posture – FHP) روش‌های مختلفی وجود دارد که در محیط‌های بالینی، فیزیوتراپی و حتی به‌صورت خودارزیابی استفاده می‌شوند. در ادامه، چند روش رایج بررسی این وضعیت آورده شده است:
1. اندازه‌گیری زاویه کرانیوورتبرال (CVA – Craniovertebral Angle)
روش: از نمای جانبی، یک عکس از فرد گرفته می‌شود. زاویه بین خطی که از خارِ قدامی گوش (Tragus) به مهره C7 کشیده شده و خط افقی زمین اندازه‌گیری می‌شود. زاویه کمتر از 50 درجه نشان‌دهنده پیشروی سر به جلو است.
کاربرد: رایج‌ترین روش در مطالعات و کلینیک‌های فیزیوتراپی.
2.روش خط دیوار (Wall Test)
روش: فرد پشت به دیوار می‌ایستد، به‌طوری که پاشنه‌ها، باسن و پشت شانه‌ها با دیوار در تماس باشند. در این حالت، فاصله پشت سر تا دیوار اندازه‌گیری می‌شود: 0 تا 5 سانتی‌متر → طبیعی بیشتر از 5 سانتی‌متر → سر رو به جلو
کاربرد: روشی ساده برای بررسی میزان انحراف سر.
3. اندازه‌گیری فاصله گردنی (Neck Displacement Distance – NDD)
روش: فاصله بین چانه و مهره C7 اندازه‌گیری می‌شود؛ افزایش این فاصله نشان‌دهنده وضعیت سر به جلو است.
کاربرد: روش سریع برای بررسی شدت ناهنجاری.
4. تصویربرداری رادیولوژیک (X-ray, MRI, CT Scan)
روش:تصاویر رادیوگرافی یا MRI برای ارزیابی دقیق انحنای ستون فقرات گردنی و میزان تغییر در وضعیت استخوانی.
کاربرد: در موارد شدید یا همراه با دردهای مزمن گردنی و اختلالات عصبی.
5. بررسی وضعیت بدن با نرم‌افزارهای آنالیز پوسچر
روش: استفاده از نرم‌افزارهای مخصوص (مانند PostureScreen) برای تحلیل تصاویر و تعیین میزان انحراف سر.
کاربرد: در کلینیک‌های پیشرفته فیزیوتراپی و ارتوپدی برای ارزیابی دقیق‌تر.
6. روش آینه‌ای (Self-Check Mirror Test)
روش: فرد روبه‌روی آینه می‌ایستد و وضعیت سر و گردن خود را نسبت به شانه‌ها ارزیابی می‌کند؛ اگر گوش‌ها به جلوتر از شانه‌ها تمایل داشته باشند، احتمال وجود سندرم سر رو به جلو زیاد است.
کاربرد: روش ساده برای بررسی روزمره.
درمان عارضه سر به جلو با فیزیوتراپی (Forward Head Posture)
1- تمرینات کششی و تقویتی
- تمرینات کششی: تمرینات برای کشش ماهیچه‌های گردن و شانه‌ها که به بهبود تراز ستون فقرات کمک می‌کند.
- تمرینات تقویتی: تقویت ماهیچه‌های گردن و پشت برای حمایت بهتر از سر و گردن.
2- اصلاح وضعیت بدن
- آموزش نشستن و ایستادن صحیح: فیزیوتراپیست به بیمار آموزش می‌دهد که چگونه در حالت‌های مختلف به درستی بنشیند و بایستد تا فشار روی گردن کاهش یابد.
- استفاده از وسایل کمکی: مانند بالشتک‌های حمایتی و صندلی‌های ارگونومیک.
3- تکنیک‌های دستی
- ماساژ درمانی: کاهش تنش و اسپاسم ماهیچه‌های گردن و شانه‌ها.
- تحریک الکتریکی: برای تسکین درد و کاهش التهاب.
4- مراقبت‌های خانگی
- تمرینات منظم: انجام تمرینات کششی و تقویتی به طور منظم در خانه.
- استفاده از وسایل ارگونومیک: تنظیم ارتفاع مانیتور و استفاده از صندلی‌های مناسب برای کاهش فشار روی گردن.
هزینه جلسات فیزیوتراپی عارضه سر به جلو
- هزینه جلسات فیزیوتراپی برای درمان عارضه سر به جلو در ایران به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:
- تعداد و ناحیه‌های مورد درمان: هزینه‌ها بر اساس تعداد نواحی تحت درمان تعیین می‌شوند.
- نوع و تعداد جلسات: بسته به شدت عارضه، تعداد جلسات مورد نیاز متفاوت است.
- تجهیزات و تکنیک‌های مورد استفاده: استفاده از دستگاه‌های پیشرفته مانند لیزر پرتوان یا شاک ویو می‌تواند هزینه را افزایش دهد.
بر اساس اطلاعات موجود، هزینه تقریبی هر جلسه فیزیوتراپی در سال 1403 به شرح زیر است:
- فیزیوتراپی یک ناحیه: حدود 250.000 تومان
- لیزر پرتوان: حدود 450.000 تومان
- شاک ویو: حدود 550.000 تومان
برای دریافت اطلاعات دقیق‌تر و به‌روز، توصیه می‌شود با کلینیک فیزیوتراپی آرکا به شماره 02122857522 تماس گرفته و از تعرفه‌های جاری مطلع شوید.
فیزیوتراپی فوروارد هد در فیزیوتراپی آرکا در شهرک غرب تهران
کلینیک فیزیوتراپی آرکا در سعادت‌آباد تهران با استفاده از جدیدترین روش‌های درمانی و تجهیزات پیشرفته، به ارائه خدمات تخصصی در زمینه درمان مشکلات عارضه سر به جلو و عارضه‌های مرتبط با آن می‌پردازد. تیم متخصص آرکا با ارزیابی دقیق وضعیت بیماران و ارائه برنامه‌های درمانی متناسب، به بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
عارضه سر به جلو می‌تواند به مشکلات جدی در گردن، شانه‌ها و کمر منجر شود. با استفاده از روش‌های فیزیوتراپی و انجام تمرینات منظم، می‌توان این مشکل را بهبود بخشید و از عوارض آن جلوگیری کرد. فیزیوتراپیست‌های مجرب در کلینیک‌های تخصصی مانند آرکا در سعادت‌آباد تهران، می‌توانند به شما در این مسیر کمک کنند و بهترین راهکارهای درمانی را ارائه دهند.
پرسش و پاسخ درباره سندرو سر به جلو
1. چرا عارضه سر به جلو به وجود می‌آید؟
عارضه سر به جلو معمولاً به دلیل استفاده نادرست از دستگاه‌های الکترونیکی و شیوه‌های نامناسب نشستن و ایستادن ایجاد می‌شود.
2. چه علائمی نشان‌دهنده عارضه سر به جلو هستند؟
علائمی مانند درد گردن و شانه، کمردرد، و مشکلات تنفسی می‌توانند نشانه‌های عارضه سر به جلو باشند.
3. چگونه می‌توان از عارضه سر به جلو پیشگیری کرد؟
پیشگیری از این عارضه شامل استفاده صحیح از وسایل الکترونیکی، انجام تمرینات کششی و تقویتی منظم، و حفظ وضعیت بدن صحیح است.
4. فیزیوتراپی چگونه به درمان عارضه سر به جلو کمک می‌کند؟
فیزیوتراپی با استفاده از تمرینات کششی و تقویتی، تکنیک‌های دستی، و آموزش وضعیت بدن صحیح به بهبود و درمان عارضه سر به جلو کمک می‌کند.
5. چه مدت زمان برای بهبود عارضه سر به جلو لازم است؟
مدت زمان بهبود بسته به شدت عارضه و تعهد بیمار به انجام تمرینات و توصیه‌های فیزیوتراپیست متفاوت است. معمولاً با پیگیری منظم، بهبود قابل توجهی در چند هفته تا چند ماه مشاهده می‌شود.
بیشتر بخوانید: بیوفیدبک در تهران
