درمان قوز گردن با فیزیوتراپی
قوز گردن یا هیپرکیفوز گردنی، وضعیتی است که در آن انحنای طبیعی ستون فقرات گردنی به سمت جلو افزایش می‌یابد و باعث ایجاد برآمدگی در قسمت پشت گردن می‌شود. این وضعیت می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله وضعیت بدنی نامناسب، ضعف عضلات، آسیب‌ها و بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد شود. قوز گردن علاوه بر ظاهر نامطلوب، می‌تواند باعث درد گردن، شانه و کمر، سردرد، کاهش دامنه حرکتی و مشکلات تنفسی شود. خوشبختانه، فیزیوتراپی یکی از روش‌های موثر برای درمان قوز گردن و بهبود وضعیت بدنی است. در این مقاله از سایت فیزیوتراپی آرکا، به بررسی روش‌های فیزیوتراپی برای درمان قوز گردن، مزایای این روش درمانی و اهمیت انجام تمرینات ورزشی در منزل خواهیم پرداخت.
علت ایجاد قوز گردن
قوز گردن ممکن است به دلایل علت های متفاوت برای برخی افراد با سنین مختلف به وجود بیاید؛ برخی از علت های اصلی این عارضه به شرح زیر می باشد:
- وضعیت بدنی نامناسب: نشستن طولانی مدت در وضعیت خمیده، خم کردن سر به سمت جلو برای استفاده از تلفن همراه یا کامپیوتر
- ضعف عضلات: ضعف عضلات گردن، شانه و کمر
- آسیب‌ها: آسیب های وارد شده به ستون فقرات گردنی
- بیماری‌های زمینه‌ای: پوکی استخوان، آرتروز، بیماری‌های عصبی و برخی بیماری‌های مادرزادیعلائم قوز گردن
علائم قوز گردن
- درد گردن، شانه و کمر
- سفتی و خشکی گردن
- سردرد
- کاهش دامنه حرکتی گردن
- خستگی زودرس
- احساس فشار در قفسه سینه
- مشکل در تنفس
اندازه گیری خمیدگی پشت (قوز کمر)
اندازه‌گیری خمیدگی پشت (قوز کمر) که به صورت تخصصی به آن کیفوز (Kyphosis) گفته می‌شود، معمولاً به دو روش انجام می‌شود:
1. روش بالینی (معاینه فیزیکی)
- تست آدم‌فوروارد (Adam’s Forward Bend Test): فرد به جلو خم می‌شود، و پزشک از پشت بدن را نگاه می‌کند؛ اگر برآمدگی یا قوز مشخص باشد، احتمال کیفوز یا اسکولیوز هست.
- اندازه‌گیری با خط‌کش یا زاویه‌سنج دستی: میزان قوس در ناحیه‌ی پشتی (توراسیک) با ابزار ساده‌ای مانند زاویه‌سنج مشخص می‌شود.
2. روش تصویربرداری (دقیق‌تر):
- رادیوگرافی (X-ray)
- بهترین روش برای تشخیص دقیق میزان کیفوز.
- زاویه کیفوز با استفاده از روش Cobb angle اندازه‌گیری می‌شود.
- نرمال کیفوز پشتی بین 20 تا 45 درجه است.
- کمتر از 20 درجه: صاف بودن غیرطبیعی پشت
- بیشتر از 45 درجه: کیفوز خفیف تا شدید
روش محاسبه زاویه Cobb در رادیوگرافی:
- دو مهره‌ی ابتدایی و انتهایی ناحیه خمیده را انتخاب می‌کنند، سپس از صفحات انتهایی آن‌ها خطوطی کشیده می‌شود و خطوط عمود بر این دو خط رسم شده و زاویه برخوردشان اندازه‌گیری می‌شود، این زاویه همان Cobb angle است.
عوارض قوز کمر
قوز گردن یا وضعیت سر به جلو، یکی از ناهنجاری‌های شایع ستون فقرات گردنی است که معمولاً در اثر نشستن ناصحیح، کار طولانی با رایانه و استفاده مداوم از تلفن همراه ایجاد می‌شود. این اختلال می‌تواند پیامدهای جسمی و عملکردی متعددی به‌همراه داشته باشد، از جمله:
- درد مزمن گردن و شانه‌ها به دلیل فشار بیش از حد به عضلات گردنی.
- سردردهای تنشی ناشی از کشیدگی عضلات پشت سر.
- کاهش دامنه حرکتی گردن و اختلال در عملکرد مفاصل گردنی.
- کاهش ظرفیت تنفسی به علت فشردگی قفسه سینه.
- افزایش فشار به دیسک‌های بین‌مهره‌ای و احتمال بروز فتق دیسک گردنی.
- اختلال در قامت و تعادل بدن و ایجاد ناهنجاری‌های ثانویه مانند افزایش قوس کمری.
- تأثیرات منفی بر زیبایی ظاهری و اعتماد به نفس فرد.
این وضعیت در صورت عدم اصلاح می‌تواند منجر به اختلالات مزمن اسکلتی‌عضلانی و کاهش کیفیت زندگی شود. مداخله زودهنگام از طریق تمرینات اصلاحی و بهبود وضعیت بدن، در پیشگیری از عوارض آن بسیار مؤثر است.
فیزیوتراپی به عنوان راهی موثر برای درمان قوز گردن
فیزیوتراپی با هدف تقویت عضلات ضعیف، بهبود انعطاف‌پذیری، کاهش درد و اصلاح وضعیت بدنی، به درمان قوز گردن کمک می‌کند. درمان با فیزیوتراپی معمولاً شامل موارد زیر است:
- ارزیابی جامع: فیزیوتراپیست با انجام معاینه کامل، علت دقیق قوز گردن را مشخص کرده و برنامه درمانی مناسب را طراحی می‌کند.
- تمرینات تقویتی: تمریناتی برای تقویت عضلات گردن، شانه و کمر انجام می‌شود تا از ستون فقرات حمایت کرده و وضعیت بدنی را بهبود بخشد.
- تمرینات کششی: تمرینات کششی برای افزایش انعطاف‌پذیری عضلات کوتاه شده و بهبود دامنه حرکتی انجام می‌شود.
- موبيلايزيشن و دستکاری ستون فقرات: فیزیوتراپیست با استفاده از تکنیک‌های خاص، مفصل‌های ستون فقرات را حرکت داده و درد را کاهش می‌دهد.
- آموزش وضعیت بدنی صحیح: فیزیوتراپیست به بیمار آموزش می‌دهد که چگونه در هنگام نشستن، ایستادن و راه رفتن وضعیت بدنی صحیح را حفظ کند.
- استفاده از ابزارهای کمکی: در برخی موارد، از ابزارهای کمکی مانند بریس یا کشش برای درمان قوز گردن استفاده می‌شود.
مزایای درمان قوز گردن با فیزیوتراپی
- کاهش درد: فیزیوتراپی با تقویت عضلات و بهبود انعطاف‌پذیری، درد ناشی از قوز گردن را کاهش می‌دهد.
- بهبود وضعیت بدنی: با انجام تمرینات خاص، وضعیت بدنی بهبود یافته و ظاهر گردن اصلاح می‌شود.
- افزایش دامنه حرکتی: فیزیوتراپی باعث افزایش دامنه حرکتی گردن و شانه می‌شود.
- کاهش فشار روی مفاصل: با بهبود وضعیت بدنی، فشار روی مفاصل ستون فقرات کاهش می‌یابد.
- پیشگیری از عوارض طولانی مدت: درمان زودهنگام قوز گردن با فیزیوتراپی از بروز عوارض جدی‌تر در آینده جلوگیری می‌کند.
نقش ورزش در منزل در درمان قوز گردن
انجام تمرینات ورزشی در منزل به صورت منظم، نقش بسیار مهمی در درمان قوز گردن دارد. این تمرینات به تقویت عضلات، بهبود انعطاف‌پذیری و اصلاح وضعیت بدنی کمک می‌کنند. برخی از تمرینات موثر برای درمان قوز گردن عبارتند از:
- کشش عضلات گردن: انجام حرکات کششی ملایم برای عضلات گردن
- تقویت عضلات شانه: انجام تمریناتی مانند شنا، پارو زدن و پرس شانه
- تقویت عضلات کمر: انجام تمریناتی مانند پل، لانچ و کرانچ
- یوگا و پیلاتس: این تمرینات به بهبود وضعیت بدنی و افزایش انعطاف‌پذیری کمک می‌کنند.
راه‌های تشخیص قوز گردن
همان طور که اشاره شد قوز گردن، یا هیپرکیفوز گردنی، وضعیتی است که در آن ستون فقرات گردنی به سمت جلو شکل پیدا می کند. این وضعیت می‌تواند علائم مختلفی ایجاد کند و تشخیص آن توسط متخصصین سلامت انجام می‌شود.
علائم رایج قوز گردن:
- درد و سفتی گردن
- خستگی زودرس: به دلیل فشار بر عضلات گردن
- بی‌حسی یا گزگز در دست‌ها: در برخی موارد، به دلیل فشار بر اعصاب
- تغییر در وضعیت سر: سر به جلو خم می‌شود و چانه به سمت بالا می‌آید.
روش‌های تشخیص قوز گردن
- معاینه فیزیکی: پزشک با معاینه فیزیکی گردن و شانه‌ها، میزان انحنای ستون فقرات گردنی، قدرت عضلات، دامنه حرکتی و نقاط حساس را بررسی می‌کند.
- رادیوگرافی: رادیوگرافی ساده از ستون فقرات گردنی می‌تواند میزان انحنا و هرگونه تغییر ساختاری در مهره‌ها را نشان دهد.
- ام آر آی (MRI): در برخی موارد، برای بررسی دقیق‌تر بافت‌های نرم و تشخیص هرگونه آسیب به دیسک‌های بین مهره‌ای یا نخاع، از ام آر آی استفاده می‌شود.
- سی‌تی‌اسکن: سی‌تی‌اسکن می‌تواند تصویری دقیق‌تر از استخوان‌های ستون فقرات ارائه دهد.
- الکترومایوگرافی (EMG): این آزمایش برای بررسی عملکرد عضلات و اعصاب استفاده می‌شود و می‌تواند به تشخیص فشار بر اعصاب کمک کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائمی مانند درد گردن، سفتی یا محدودیت حرکتی دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر متوجه تغییراتی در وضعیت بدنی خود شدید، مانند خم شدن بیش از حد سر به جلو، بهتر است برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص زودهنگام قوز گردن بسیار مهم است زیرا درمان زودهنگام می‌تواند از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کند.
برای درمان خشکی و درد گردن با فیزیوتراپی به دلیل کریپتوس گردن وارد مطلب سایت ما در اینباره شوید.
ورزش‌های مخصوص رفع قوز گردن
قوز گردن مشکلی شایع است که با تمرینات مناسب می‌توان آن را بهبود بخشید. این تمرینات به تقویت عضلات ضعیف و کشش عضلات سفت کمک می‌کنند تا وضعیت بدنی شما بهبود یابد.
قبل از شروع هر برنامه ورزشی، حتما با پزشک یا فیزیوتراپ مشورت کنید.
اصول کلی تمرینات برای قوز گردن
- آرام و ملایم شروع کنید: از حرکات آرام و با دامنه حرکتی کم شروع کنید و به تدریج شدت تمرینات را افزایش دهید.
- تنفس عمیق: هنگام انجام تمرینات، به تنفس عمیق و منظم توجه کنید.
- تکرار و ست: هر تمرین را به تعداد مشخصی تکرار و در چند ست انجام دهید.
- ثبات: برای حفظ نتایج، این تمرینات را به طور منظم انجام دهید.
تمرینات درمان قوز گردن
1. کشش عضلات پشت گردن:
- سر خود را به آرامی به سمت جلو و عقب خم کنید.
- سر خود را به آرامی به سمت چپ و راست بچرخانید.
- چانه خود را به سمت قفسه سینه ببرید و چند ثانیه نگه دارید.
2. تقویت عضلات بین کتف:
- در حالی که روی زمین دراز کشیده‌اید، زانوهایتان خم باشد و پاهایتان روی زمین صاف باشد، دست‌هایتان را پشت سر بگذارید و آرنج‌ها را به سمت هم فشار دهید.
- شانه‌هایتان را از زمین بلند کرده و به سمت هم جمع کنید و سپس به آرامی پایین بیاورید.
3. تقویت عضلات گردن:
- در حالت نشسته یا ایستاده، سر خود را به آرامی به سمت چپ و راست خم کنید و سعی کنید گوش خود را به شانه‌تان نزدیک کنید.
- در همان حالت، سر خود را به آرامی به سمت بالا و پایین حرکت دهید.
4. تقویت عضلات شانه:
- در حالت ایستاده، دست‌هایتان را به سمت جلو دراز کنید و مانند پرنده بال بزنید.
- در حالت ایستاده، دست‌هایتان را به سمت بالا ببرید و بالای سرتان به هم برسانید.
5. تمرینات یوگا و پیلاتس:
- بسیاری از حرکات یوگا و پیلاتس به تقویت عضلات مرکزی بدن، بهبود وضعیت بدنی و افزایش انعطاف‌پذیری کمک می‌کنند.
6. تمرینات با توپ سوئیسی:
- انجام تمرینات با توپ سوئیسی به تقویت عضلات مرکزی بدن و بهبود تعادل کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
فیزیوتراپی یکی از موثرترین روش‌های درمان قوز گردن است. با انجام تمرینات ورزشی مناسب و تحت نظر فیزیوتراپیست، می‌توان به بهبود وضعیت بدنی، کاهش درد و افزایش کیفیت زندگی دست یافت. مهمترین نکته برای درمان موفقیت‌آمیز قوز گردن، انجام منظم تمرینات و رعایت وضعیت بدنی صحیح در طول روز است.
